Wat gaat de tijd snel. Het is een cliché-uitspraak, maar het is echt zo. Ik weet nog heel goed dat ik begon met een aantal tomatenplantjes. Ik wist totaal niet wat me te wachten stond. Inmiddels zit ik midden in het 5e moestuinjaar en wat heb ik veel geleerd. Bijleren doe ik trouwens ieder jaar nog steeds. Ik weet ook zeker dat dit altijd zal blijven en dat maakt het superleuk. Verandering is interessant en leerzaam. De natuur gaat gewoon door en daar moet jij je in het moestuinseizoen in aanpassen. Dit jaar (2018) was het een topjaar voor tomaten, vooral wanneer je ze buiten kweekte. Vorig jaar (2017) was het niet zo best. Dit jaar hadden we veel droogte en zon, terwijl het vorig jaar supernat en koud was.

Ook merk je ieder jaar dat er een overvloed is aan bepaalde beestjes:

· 2018: veel wespen, mollen en muizen, geen slakken

· 2017: heel veel slakken en muggen, geen wespen.

· 2016: heel veel muizen en slakken

· 2015: veel luizen en rupsen

· 2014: aangegeten bieten door de muizen

· 2013: neusrot bij de tomaten en veel meeldauw

Hieronder heb ik per jaar een aantal foto’s opgezocht. Zo kun je goed ziet wat er veranderd is en wat niet.

Klik op de afbeeldingen voor een inzoom en extra uitleg. de foto’s staan op volgorde van moment.

Mijn liefde voor tomaten is er nog steeds en deze is ook zeker uitgebreid. Dit komt vooral omdat ik bij Vreeken’s zaden in Dordrecht gedurende een hele middag alle tomatenzaden door ben gegaan. Ik wilde rassen die je volrijp niet kunt kopen in de winkel, maar enkel kunt proeven door ze zelf met heel veel liefde te telen.

Ook ben ik dol op pastinaak. Dit is denk ik wel één van mijn favoriete herfst/wintergroenten. Deze smaak is zo romig en is echt heel erg anders dan de pastinaken uit de winkel, zelfs als je ze biologisch koopt. Ook ben ik gek op bietjes. Je hoeft er weinig aan te doen. Je zaait ze en ze groeien wel door. Ik heb gemerkt dat ik de kleine bietjes het lekkerste vind, want deze zijn een stuk zoeter en minder bitter.

Wat ik de afgelopen jaren het meest heb geleerd is dat je heel veel geduld moet hebben en vooral moet luisteren naar de natuur. Je gaat na een aantal jaar heel erg aanvoelen wanneer iets gezaaid of geoogst kan worden zonder dat je er superveel plannen voor nodig hebt. Je merkt het aan het weer in het voorjaar en de kou in het najaar.

Ook weet ik dat ik het altijd fijn vind als de winterstop begint, maar ik ben ook heel snel weer klaar met dat gevoel, haha. Dan heb ik alweer zoveel nieuwe, leuke plannen gemaakt waar ik het komende jaar aan wil werken dat ik gewoon niet kan wachten. In deze winterstop maak ik namelijk altijd een moestuinplan met bijpassend een kalender. Hierdoor hoef ik me door het jaar heen nergens druk om te maken en gaat het allemaal vanzelf. Het is zo gegroeid in mijn (/ons) leven dat ik ook echt niet meer zonder zou willen.

Ik heb nog veel meer respect gekregen voor de natuur. Als het regent, hoor je mij niet klagen maar denk ik: ‘oh dat is goed voor de plantjes’. Dat zouden we met z’n allen moeten doen. We moeten sowieso allemaal een moestuin starten, maar ook meer geven om de natuur en doorhebben hoeveel moois we om ons heen hebben. We kunnen namelijk niet zonder, aangezien de natuur zorgt voor een plekje voor beestjes en de beetjes weer voor de bevruchting van ons eten. Het blijft een hele cirkel als je alle stapjes volgt en daarom begint het bij jezelf ????